Wat is een huishoudboekje
Met een huishoudboekje breng je alle uitgaven en inkomsten van een huishouden in kaart. Dit kan digitaal, b.v. in een speciale app of programma’s als Excel, maar ook ouderwets pen & papier kunnen gebruikt worden om een huishoudboekje bij te houden.
Sterker nog, het huishoudboekje was vroeger letterlijk een boek of schrift waarin alle uitgaven en inkomsten werden genoteerd. Het huishoudboekje wordt ook wel een kasboek genoemd, omdat het belangrijkste doel het bijhouden van het (kas)geld van een huishouden is.
Verschil tussen huishoudboekje en budget
Een budget stel je op om vooruit te plannen. Het budget geeft je inzicht in je inkomsten en uitgaven en op basis van die inzichten kan je financiële plannen maken voor de toekomst.
Stel dat je budget uitwijst dat je maandelijks geld gaat overhouden. Dan kan je een plan maken wat je met dat extra geld gaat doen. Stel dat je budget juist uitwijst dat je maandelijks geld tekort komt. Dan kan je aan een plan werken om het tekort weg te werken.
Een huishoudboekje kijkt vooral naar het nu. Elke euro die je uitgeeft of ontvangt, hou je bij op het moment dat het gebeurt. Een huishoudboekje structureel bijhouden, geeft je inzicht in je daadwerkelijke inkomsten en uitgaven. Het biedt de mogelijkheid om bijvoorbeeld je uitgaven aan te passen als je merkt dat je meer uitgeeft dan je van plan was.
Een budget is vooral handig voor planningsdoeleinden. Het huishoudboekje is een uitstekende manier om je gedrag te sturen waar nodig op basis van daadwerkelijke inkomsten en uitgaven en die te vergelijken met hetgeen je gebudgetteerd hebt.
Digitale Huishoudboekjes
Er zijn tal van digitale versies van het traditionele huishoudboekje. Wil je starten met het digitaal bijhouden van je inkomsten en uitgaven, maar weet je nog niet welke digitale tool je daarvoor het beste kan gebruiken?
Op de website van Wijzer in Geldzaken hebben ze een overzicht gemaakt van digitale huishoudboekjes. Ook de Consumentenbond heeft een overzicht van digitale huishoudboekjes.
Er zijn gratis tools en betaalde tools, maar volgens de Consumentenbond doen de gratis versies niet onder voor de betaalde versies. De betaalde versies hebben meer poespas, zoals rapportages e.d., maar de vraag is of je dat ook daadwerkelijk gaat gebruiken.
Betalen voor een simpel tooltje als een huishoudboekje vind ik complete geldverspilling. Het voegt namelijk niks toe aan iets wat je zelf makkelijk ook kan opzetten.
Zelf een huishoudboekje maken
In de meest simpele vorm pak je een schrift of notitieblok en noteer je voor elke uitgave en inkomsten wanneer deze plaats vindt. Dit kan je bijvoorbeeld op wekelijkse of maandelijkse basis doen, waarna je per periode de totalen optelt.
Mijn moeder bijvoorbeeld noteert op een velletje papier nog steeds elke maand wat haar inkomsten zullen zijn en welke rekeningen ze allemaal zal moeten betalen die maand.
Persoonlijk gebruik ik Excel en daar kan ik perfect mee uit de voeten. Het belangrijkste voor mij is om per periode, i.e. wekelijks en maandelijks, de totalen te weten en deze te vergelijken met mijn budget. Meer heb ik niet nodig.
De keuze voor digitaal was niet zo moeilijk. Als fervent lezer is mijn boekenkast al overvol. Nog een boek erbij voor mijn kasoverzichten vond ik te ver gaan. Digitaal voorkomt dat ik weer een schrift moet aanschaffen en daarmee nog een fysiek product in huis haal. Hoewel papier fijner lezen is dan een scherm, is digitaal wel beter voor het milieu en helemaal in lijn met consuminderen.
Mijn huishoudboekje in Excel heb ik als volgt ingedeeld:
Vaste lasten
De maandelijkse vaste lasten zoals hypotheek, energie, zorgverzekering, etc heb ik in een aparte tabblad staan. Deze veranderen alleen als een maatschappij de tarieven verhoogd, ik van aanbieder switch of zelfs opzeg, of als ik extra aflos op mijn hypotheek.
In alle andere gevallen zijn de vaste lasten vrij stabiel. Deze lasten hoef ik dus niet handmatig elke maand opnieuw bij te houden. Ik voer ze een keer op en pas het daarna alleen aan indien er iets verandert in het tarief of aanbieder.
Boodschappen
Het gros van mijn uitgaven, naast de vaste lasten, zijn die voor de boodschappen. Hoewel ik alleen woon en niemand anders hoef te onderhouden, heb ik het idee dat ik veel meer uitgeef aan boodschappen dan een gemiddeld gezin.
Aangezien ik gezond eten en drinken belangrijk vind, koop ik voornamelijk biologisch, vers eten zoals groenten en fruit. Het gebruik van minder chemicaliën (ook biologisch eten is niet helemaal gifvrij helaas) in het voedsel is een gezondere keus en het eten smaakt toch ook beter dan de gifvarianten. Helaas kost biologisch veel meer dan groente en fruit van de supermarkt of de markt.
Investeren in je gezondheid vind ik toch net iets belangrijker dan investeren in een vroeg pensioen. Dus dat de boodschappen iets meer kosten dan zou kunnen, neem ik voor lief.
Bij elke boodschap die ik doe, noteer ik dat meteen in mijn Excel bestand. Ik splits dat zelfs op in de individuele producten en categoriseer die dan, b.v. in Groenten, Fruit, Brood, Chips & snoep, Zuivel, etc. Op maandelijks niveau biedt dat niet veel inzicht, maar over een heel jaar kan je precies zien wat er allemaal in je boodschappenmandje is gegaan.
Overige uitgaven
Aangezien de vaste lasten en de boodschappen het bulk van mijn uitgaven vormen, heb ik een aparte tab voor de overige uitgaven. Denk aan kleding, cadeaus, uitstapjes, etc. Ook deze uitgaven categoriseer ik.
Voordeen van het uitsplitsen van mijn uitgaven in deze drie hoofdcategorien zijn dat het me tijd bespaart wat betreft invoeren en dat ik per soort uitgave direct naar desbetreffende tab kan gaan.
Hoe hou jij je inkomsten en uitgaven bij?