Toen ik nog een jong ventje was, leerde mijn moeder me steevast te sparen zodat ik vermogen kon opbouwen. Hoewel ik liever speelgoed en snoep kocht, spoorde mijn moeder me aan om vooral zuinig te zijn met mijn geld en al het overtollige geld op een spaarrekening te zetten zodat ik er rente op krijg. Dit was dé manier om later rijk te worden, leerde ze me.

Tot de dag van vandaag ben ik mijn moeder zeer dankbaar dat ze me de waarde van geld leerde kennen en me stimuleerde vermogen op te bouwen. Tien tot twintig jaar geleden was de optie van sparen ook een redelijke manier om vermogen op te bouwen. Met rentepercentages die momenteel rond de 0% zitten, heb ik de afgelopen jaren mijn strategie van vermogen opbouwen toch moeten herzien.

Beleggen was mijn moeder vreemd, vandaar dat het daar nooit over hadden toen ik jong was. Sparen was een veilige vorm.

Hoewel beleggen een manier is om meer geld te verdienen, brengt het wel risico met zich. Je kan namelijk (een deel) van je inleg verliezen. Veel mensen, waaronder mijn moeder, zijn daarom huiverig voor beleggen en kiezen voor het veilig geachte sparen. Echter, sparen is helemaal niet zo veilig als mensen denken. Integendeel, sparen is een gegarandeerde manier om geld te verliezen.

Sparen lijkt een veiligere optie dan beleggen omdat je je inleg niet kan verliezen aangezien de bank je inleg garandeert. En mocht een bank, dat onder het depositogarantiestelsel valt, failliet gaan dan nog garandeert de overheid dat je je geld tot €100.000 terugkrijgt.

Inflatie: de stille vernietiger van waarde

Aangezien je inleg gegarandeerd is bij een spaarrekening lijkt sparen veilig ten opzichte van beleggen. De realiteit is echter anders. De reden hiervoor is: inflatie.

Inflatie betekent dat geld minder waard wordt. Bijna alles wordt elk jaar duurder. Eten en drinken, huren, loonkosten, benzine, elektriciteit etc stijgen bijna elk jaar wel een beetje in prijs. Met dezelfde €100 die je vandaag hebt, kan je over een jaar iets minder kopen dan vandaag de dag.

Normaal gesproken wordt werd het geld op een spaarrekening gecorrigeerd voor de inflatie doordat je rente krijgt kreeg. Die rente was net zo hoog of net ietsjes hoger dan de inflatie. Als de inflatie bijvoorbeeld 2% is, maar je krijgt 2,1% rente op je spaarrekening dan behoudt je geld zijn waarde en neemt zelfs een klein beetje toe.

Dat was vroeger. Sinds een paar jaar is de rente op spaarrekeningen niet een beetje gedaald, maar extreem gedaald. Bij de grote banken is de rentevergoeding op direct opneembare spaarrekeningen inmiddels zelfs gedaald naar 0,01%-0,02%. Voor mensen die moeilijk kunnen rekenen: dit is praktisch 0%.

De inflatie is echter niet zo hard gedaald als de spaarrente. Daarom hebben spaarders in Nederland te maken met de unieke situatie dat de rente op spaarrekeningen vele malen lager is dan de inflatie. De rente op spaarrekeningen hangt momenteel rond de 0% terwijl de inflatie de afgelopen tien jaar tussen de 1% en 2,2% zweeft.

Geld wordt in het algemeen minder waard door die inflatie van 1%-2,2%, maar de rente die je op een spaarrekening krijgt, compenseert die waardevermindering niet. Per saldo wordt je geld op een spaarrekening elk jaar dus minder waard. Geld op een spaarrekening zetten is met andere woorden 100% gegarandeerd geld verliezen! Dat geld ‘veilig’ is op een spaarrekening is eigenlijk dus niet waar.

Het alternatief voor sparen is investeren en dan in het bijzonder beleggen. Beleggen brengt risico’s met zich mee, maar eigenlijk heb je als spaarder geen keuze zolang de rente lager is dan de inflatie. En de risico’s bij beleggen zijn op de lange termijn zelfs wel te overzien.

Voorbeeld Sparen vs Beleggen

Geld en goud sparen

Stel dat je €100 vandaag op een spaarrekening zet. Bij een inflatie van 2% en een spaarrente van 0,01% (huidige rente bij een van de grote banken) is die €100 volgend jaar slechts €98,03 waard. Je geld wordt elk jaar minder waard op een spaarrekening!

Laat ik dit eens vergelijken met beleggen. Het gemiddelde rendement op beleggen over een lange periode (i.e. minimaal tien jaar) om en nabij de 7%.

Laat ik die €100 weer als voorbeeld nemen en een inflatie van 2% per jaar.

In scenario 1 zet je die €100 tien jaar lang op een spaarrekening bij een van de grote banken tegen een spaarrente van 0,01%. Na tien jaar is die €100 nog maar €81,79 waard geworden indien je rekening houd met een inflatie van 2% per jaar. Je spaargeld verliest maar liefst 18% (!) aan waarde op een spaarrekening in tien jaar!

In scenario 2 beleg je die €100 het eerste jaar in een wereldwijde index fonds en laat het vervolgens 10 jaar lang staan. Bij een gemiddeld rendement van 7% heb je na tien jaar €160,73, wederom rekening houdend met een inflatie van 2% per jaar. Een winst van ruim 60% ten opzichte van je oorspronkelijke inleg van €100!

Bij beleggen is je oorspronkelijke inleg van €100 bijna 2x meer waard geworden dan het bedrag wat je na tien jaar op een spaarrekening zou krijgen (€160,73 vs €81,79).

Wanneer zou je wel sparen?

Voor het rendement is het daarom beter om NIET te sparen, maar het geld te beleggen. Uiteraard kleven er wel risico’s aan beleggen, maar op de lange termijn levert beleggen meer op dan sparen. Die tijdshorizon is dan ook een belangrijke factor bij de beslissing te sparen of te beleggen.

Kort door de bocht: Als je verwacht binnen korte tijd geld nodig te hebben, bijvoorbeeld om een financiële buffer te houden, dan is sparen een betere keus. Geld op een internet spaarrekening kan je vaak makkelijk opnemen. Geld in beleggingen daarentegen kan je mogelijk moeilijk opnemen indien de beurs bijvoorbeeld net gedaald is.

Op de website van het Nibud kan je voor je situatie berekenen welk bedrag je als financiële buffer moet aanhouden. Dit bedrag kan je het beste op een spaarrekening laten. In alle andere gevallen kan je beter gaan beleggen.

Investeren om vermogen op te bouwen

Beleggen is niet zonder risico. Daarom heb ik, ondanks het gegarandeerde verlies op een spaarrekening, toch een klein bedrag op een spaarrekening staan voor noodgevallen. Al het overige geld verdwijnt echter naar mijn beleggingsrekening om mee te investeren.

Wil je in het huidige tijdperk vermogen opbouwen en vooral je geld voor je laten werken dan rest geen andere keuze dan het geld te investeren. Sparen, i.e. geld op een spaarrekening zetten, is kapitaalvernietiging.